En sık yapılan yazım hataları, Türkçeyi doğru kullanmak, doğru okuyup doğru yazmak iletişim konusunda önemli bir role sahiptir. İletişimin temel noktası ise kişinin kendisini en güzel şekilde ifade edebilmesidir. Bu ifade biçimi sözlü anlatım sırasında çok daha kolaydır. Kelimeleri doğru telaffuz etmek yeterli görülebilir. Ancak iş yazı yazmaya gelince biraz daha ince eleyip sık dokumak gerekiyor. Çünkü konuştuğu anadili bile doğru şekilde yazamayan bir kişinin karşı tarafta bıraktığı ekti kalıcı olmayacaktır. Özellikle resmi yazışmalar, iş ve öğrenim başvuruları gibi ciddi yazılarda en sık yapılan yazım hataları direkt olarak dikkat çekmektedir.
En sık yapılan yazım hataları denilince akla birkaç kalıp kelime ve bağlaçların ayrı yazılması gibi en basit kurallar geliyor. Ancak fark edilmeyen o kadar fazla yazım hatası yapıyor ki hepsini tek tek incelememiz mümkün değildir. Yine de rahatsız edici ve düzeltmesi gereken, en sık yapılan yazım hataları birkaç kategoriye ayrılabilir.
En Sık Yapılan Yazım Hataları ve Bağlaçların Kullanımı
Bağlaçların kullanımı kafa karıştırıcı konulardan biridir. İlkokul seviyesinde öğrendiğimiz bu dil bilgisi kuralı en çok yapılan yazım hataları arasında başı çekiyor.
Bağlaçlar tek başlarına herhangi bir anlam ifade etmeyen ancak söz öbeklerini birbirine bağlayan eklerdir. Bağlaçlar “ki, de, da” gibi ayrı yazılır ve “dahi” anlamı taşır. Yazı yazarken ayrı ya da birleşik yazma konusunda tereddüt yaşıyorsanız ufak bir test ile nasıl yazacağınıza karar verebilirsiniz. Cümleyi içinizden okuyun. Önce ek ile birlikte daha sonra da kullandığınız eki çıkararak tekrar edin. Eğer anlamda bir bozukluk oluşmadıysa ayrı olarak yazın.
Örnek:
- Babam da araba kullanmayı seviyor. (Ayrı yazılan “da” eki bağlaçtır.)
- Araba babamda kaldı. (Birleşik yazılan “da” bağlaç değildir)
- Bir baktım ki karşımda duruyor. (Ayrı yazılan “ki” eki bağlaçtır.
- Karşımdaki sen misin? (Birleşik yazılan “ki” bağlaç değildir.
En Sık Yapılan Yazım Hataları ve Sayıların Yazılışı
Sayılar harf ya da yazı kullanılarak yazılabilir. Her iki türlü yazıldığında da bazı kurallara uyulması gerekmektedir. Eğer yazı ya da rakam kullanmaya karar veremiyorsanız, metnin kullanım amacına göre seçim yapabilirsiniz. Saat, para tutarı, ölçü ve istatistik gibi veriler paylaşılıyorsa rakam kullanılabilir. Kompozisyon metni içinde geçiyorsa yazı ile yazılması uygundur. Yazı ile yazıldığı zaman, uzun sayıların daha kolay okunabilmesi için bin, milyon, milyar gibi ifadeler harfle yazılıp diğer sayılar rakam ile yazılabilir.
Örnek:
- Yazı ile yazılan sayılar: sekiz yüz, on dördüncü hafta, iki yılda bir, dokuzuncu sınıf…
- Rakam ile yazılan sayılar: 13.20’de, 15 kilogram, 1.750.000 aday, 150.000 lira…
Sayıları yazarken en sık yapılan yazım hataları, birden fazla kelimeden oluşan sayıları yazarken yapılıyor. Bu sayılar yazılırken ayrı olarak yazılmalıdır.
Örnek:
- Yedi yüz elli, iki yüz elli beş, bin altı yüz kırk bir…
Not: Zorunluluk olmadığı müddetçe bir cümleye rakam ile başlamak uygun değildir.
En Sık Yapılan Yazım Hataları ve Kurum Adlarına Gelen Ekler
Yazı yazmayı yeni öğrenen küçük bir çocuk bile özel adların büyük harfle başladığını, gelen eklerin kesme işareti ile ayrıldığını bilir. Ancak büyük harfle yazılan tüm kelimeler ve ekler kesme işareti ile ayrılmaz. Kuruluş, kurum ve iş yerleri gibi adlar özel isim olsa bile şahıs ifade etmediği için kesme işareti ile ayrılmaz. Yalnızca Avrupa Birliği ek alacağı zaman kesme işareti ile ayrılır.
Örnek:
- İç İşleri Bakanlığının kararı ile…
- Avrupa Birliği’nin kararı ile…
Kurum ve kuruluşların kısaltmaları ek alacağı zaman kesme işareti ile ayrılır. Fakat burada yanlışa düşmemek için kısaltmayı ek ile birlikte okumamız gerekiyor. Açılımı ne olursa olsun, ek kısaltmaya uygun olmalıdır.
Örnek:
- TBMM’ne başvuru yaptı. (Yanlış)
- TBMM’ye başvuru yaptı. (Doğru)
En Sık Yapılan Yazım Hataları ve Ayrı – Bitişik Yazılar
Yazı yazarken en sık yapılan yazım hataları bitişik ve ayrı yazılan kelimelerin ayırt edilmesi konusunda yapılabiliyor. Nelerin bitişik nelerin ayrı yazılması gerektiğini kısa maddeler halinde inceleyebiliriz.
- “Şey” her zaman ayrı yazılmalıdır. Bu kelime belirsizlik ifade eder. Bu nedenle bitişik yazılmaz. (Hiçbir şey, her şey…)
- “Sever” her zaman bitişik yazılmalıdır. (Hayvansever, Doğasever…)
- “Gün” kelimesi ayrı ve bitişik olarak yazılır. “Her gün” kelimesi yazılacaksa mutlaka ayrı, “bugün” kelimesi yazılacaksa mutlaka bitişik yazılır.
- Pekiştirmek için tekrar eden kelimeler bitişik yazılır. Bu sözler sıfat ya da zarf görevindedir ve ifadeyi pekiştirir. (Kupkuru, yapayalnız, simsiyah, apaçık…)
En sık yapılan yazım hataları elbette bunlarla sınırlı değildir. Türkçe çok geniş imla ve dil bilgisi kurallarına sahip, zengin bir dildir. Yabancı kökenli kelimelerin doğru yazılışı, imla ve yazım kuralları hakkında en güncel ve güvenilir bilgiyi Türk Dil Kurumunun yayımladığı sözlüklerden alabilirsiniz.
En sık yapılan yazım hataları elbette bunlarla sınırlı değildir. Türkçe çok geniş imla ve dil bilgisi kurallarına sahip, zengin bir dildir. Yabancı kökenli kelimelerin doğru yazılışı, imla ve yazım kuralları hakkında en güncel ve güvenilir bilgiyi Türk Dil Kurumu’nun yayımladığı sözlüklerden alabilirsiniz.
Yabancı dilde yazım hataları için tıklayınız…
Çeviri Çözümleri