Asırlar boyu tarih döngüsü içinde birbiriyle ilişkide olan dil çeviri olgusu, olağan süreçler içinde gerçekleşmiş doğal bir olaydır. Çünkü diller ortaya çıktığından beri insanlar, birbirini anlayabilmek için bir aracıya ihtiyaç duymuştur. İlkel zamanlarda çizimler, şekiller ile kendini gösteren bu durum, sözel iletişim geliştikçe göstergelerin ötesine geçerek dilin işitsel aktarımı boyutlarına ulaşmıştır. Nihayetinde bu durum, yıllar içinde başkalaşarak önce birebir çevirilere, devamında anlamsal çevirilere ulaşmış, günümüzde ise hala da gelişmektedir. Çevirinin kat ettiği yolu göz önünde bulundurursak yabancı dil çeviri arasındaki ilişkiyi de anlamlandırmak kolaylaşacaktır.
Antik Çağ Çeviri Anlayışı
Kaynağa sadık çeviri anlayışı, Antik Roma döneminde farklı bir bakış açısı ile karşılaşacaktır. Antik Roma, gücünü göstermek, kendi iktidarını kanıtlamak için kaynak metinde değişik ifadelere başvurur. Özellikle Latincenin gelişmemesi nedeniyle Antik Yunan yapıtlarından beslenen Romalılar, günümüze birçok Antik Yunan eseri kazandırmıştır. Bunun yanı sıra da çeviriye yeni bir bakış açısı kazandırmıştır. Bunun ışığında ise çeviri olgusu zamanla gelişmiş, şekillenmiş ve ilerlemiştir. Türkçe dil çeviri süreçleri ise daha farklı aşamalardan geçmiştir. Bunun için Almanca Türkçe çeviri ve Fransızca Türkçe çeviri gibi dil çiftlerini ele alarak detaylı bir şekilde incelemek gerekir.
Dil Ailelerine göre Dil Çeviri Yaklaşımı
Dil aileleri, kökü aynı olan dillerin bulunduğu gruplardan oluşmaktadır. Bu diller, aynı ailede yer aldıklarından genellikle benzer dil bilgisi kurallarına ya da kelime yapısına sahiptir. Örneğin Latince köklü İspanyolca, İtalyanca gibi dilleri incelersek söyleyiş, kelime ve dil bilgisi yapılarında diğer dillere göre daha fazla benzerlik olduğunu görürüz. Dil çeviri olgusunda da bu benzerliğin gözle görülür bir etkisi vardır. Bunun ilk nedeni benzer dillerde deyimsel ve kültürel olarak daha fazla ortak nokta bulunabilir. Ayrıca başka bir dil ailesinden gelen dile göre aynı dil ailesinde bulunan diller arasında çeviride kaybolma durumu daha az görülür. Dil aileleri, büyük dil aileleri olarak ayrılsa da daha da küçük gruplara bölünür. Bazı büyük dil ailesi grupları; Hint Avrupa dil ailesi, Çin Tibet dil ailesi ve Afro – Asya dil ailesidir. Ancak bazı durumlarda diller aynı ailede yer alsa da çevrilme oranları düşüktür. Dillerin uluslararası prestiji ve kullanılma oranları bu durumu etkiler. Örneğin Korece Türkçe, aynı dil ailesinde yer alsa da Türkçe İngilizce çeviri daha fazla yapılmaktadır.
Yabancı Dil Çeviri Süreçleri
İlk dillerin ortaya nasıl çıktığıyla ilgili birden fazla kuram olsa da dillerin çevirisine geçmişte yaygın olarak dini ve ticari ihtiyaçlar ile başvurulmuştur. Yazılı çevirinin ortaya çıkmasının iki nedeni vardır. İlki, ulaşım araçlarının gelişmesiyle insanlar savaş bölgelerine gitmiş, burada ticari faaliyetlere başlamış, farklı kültürlerle etkileşime geçmek durumunda kalmıştır. İkinci etmen ise yazı kültürünün toplumlar için vazgeçilmez bir unsur olarak kullanılmasıdır. İnsan düşüncelerini yazı ile somutlaştırarak aktarabilir. Uygarlıklar, kendi alfabelerini oluşturarak kullanmaya başlamış; fakat iki devlet arasındaki ticari ve askeri ilişkiler iki dilin beraber kullanılma zorunluluğunu getirmiştir. Bu durumda yazılı çevirinin ilk olarak ortaya çıkma nedenleri arasında yer alır. Ancak bu çeviriler kaynağa bağlı, yani birebir çevirilerdir.
Makine Çevirisi vs İnsan Çevirisi
Çivi yazısından başlayarak teknolojik araç gereçlerle ilerleyen sürecinde dil ve çeviri, uzun bir yolculuğun ardından her geçen gün yeni özellikler kazanmaktadır. Geçmişte çevirmen bulmak için kişilerin seyahat etmesi gerekirken şu an otomatik dil çeviri programı kullanarak ya da çeviri yazılımlarından faydalanarak yapmak istenilen işlemler en kısa sürede halledilebiliyor. Fakat bu gelişen alanda hala soru işaretleri sürmektedir. Gelişen teknolojik olanaklar, çeviri bellekleri, terim listeleri her ne kadar kolaylık sağlasa da bazı çeviri projelerinde muhakkak insan çevirisine başvurulması gerekir. Henüz makine çevirisi için doğruluk anlamında yeterli düzeyde değildir. Çeviriyi makineler belleklerinde topladıkları kullanımlar ve bilgiler ile yapsa da editörlerin düzeltmesi ya da son okuması ile gözden geçirilmelidir. Makine çevirisinin avantajlarından biri ise zaman kazandırması ve kolay ulaşılabilir olmasıdır. Arama motorlarını yazdığınız “ Rusçayı Türkçeye çevir ” ya da “ Almanca Türkçe çevirici ” gibi ifadelerle kolaylıkla Google dil çeviri ya da benzer çeviri yazılımlarına ulaşabilirsiniz. Makine çevirilerinde kullanılan dil çiftleri her geçen gün çeşitlenmektedir. Fakat unutulmamalıdır ki, insan çevirisinin yerine geçebilecek düzeyde değildir.
Pasaport, kimlik, kontrat gibi belge çevirileriniz için Çeviri Çözümleri ile iletişime geçerek İngilizce, Korece, Felemenkçe, Yunanca ve daha birçok dilde çeviri hizmetlerimizden faydalanabilirsiniz. Çeviri talepleriniz için sitemizi ziyaret ederek, info@ceviricozumleri.com e posta adresimize yazarak ya da 0553 910 31 32 MOBİL & WHATSAPP & TELEGRAM veya 0212 221 45 21 numaralı telefon hatlarımızı kullanarak bize ulaşabilirsiniz.