Hint Avrupa dil ailesinin İran kolundan gelen Kürtçe, birden fazla lehçeye sahip olan bir dil olsa da Kürt halkının çoğu Kurmanji diyalekti ile konuşmaktadır. Çeviri piyasasında da farklı lehçelere göre şekillenen Kürtçenin bu lehçeleri arasında yapısal ve kelime düzeyinde benzerlikler vardır. Bu nedenle lehçeler, birbiri arasında anlaşılabilirdir ve çeviri yapıldığında Kürtçe tercümanlar diğer lehçeler üzerinde de tercüme yapabilir. Kürtçe metinlerin çoğu da Kurmanji ve Sorani Kürtçesi ile yazılmıştır. Kürtçe; günümüzde Kürdistan, Anadolu ve Kürt halk topluluklarının yaşadığı bölgelerde konuşulmaktadır. Türkiye’de de Kürt vatandaşları yaşadığı için Türkçe Kürtçe çeviri piyasası son derece gelişmiştir. Kürtçe alfabe olarak Kurmancî, diğer bir deyişle Hawar / Bedirxan alfabesi kullanılır. Kürtçenin diyalektlerinden biri olan Sorani, Irak’ın da resmi dilidir.
Kürtçenin Tarihi
Kürtçe, geçmişi eskiye dayanan bir dildir. Tarihçiler, milattan sonra 9. yüzyılda yazılmış Kürtçe kitapları incelemiştir. Keşfedilen ilk Kürtçe eserlerin çoğu, dini içerikli yapıtlardı. İlk Kürtçe kitaplar arasında milattan sonra 13. yüzyıla dayanan Yezidilerin Kara Kitabı adlı kutsal kitap yer alır. Bu kitap; insanlığın tarihi, Adem ile Havva’nın hikayesi gibi konulara değinmektedir. Klasik Kürt edebiyatı, Arap harfleriyle medreselerde doğmuştur. Bu medreseler güçlü şairlerin yeşermesine tanık olmuştur. Fakat geçmişte özellikle İslam devletlerinde Arapça ve Farsça’nın yoğunluğu Osmanlıca, Kürtçe gibi dilleri bu dillere kıyasla arka plana itmiştir. 15. yüzyıl öncesinden Kürt edebiyatı ile ilgili belgelere ulaşılamadığı için de 15-17. yüzyıl Klasik Kürt edebiyatı eserleri incelenir. Döneminin ünlü Kürt şairler arasında Elî Herîrî, Melayê Cizîrî, Melayê Bateyî ve Mele Perîşan örnek verilebilir.
Kürt Edebiyatının Kürtçe Gelişimine Katkıları
Bir toplumda yaşayan şairler, o toplumunun dilinin gelişmesi açısından önemli bir role sahiptir. Çünkü dile yeni kelimeler ekleyebilir ya da var olan yapıları farklı yazım şekilleriyle kullanabilirler. Kürtçe için de bu durum geçerli olmuş ve çeşitli dönemlerde yaşayan Kürt şairler dile yeni özellikler kazandırmıştır. Yukarıda bahsedilen Elî Herîrî, Melayê Cizîrî, Melayê Bateyî ve Mele Perîşan gibi şairler Arapça ve Farsça eğitim almalarına rağmen Kürtçe şiir ve divanlar yazmıştır. Bu şairlerin tasavvuf bilgileri ise Kürt dilinin entelektüel bir dil olmasında rol oynamıştır.
Melayê Cizîrî, Kürt dilinin yazınsal değerini ortaya çıkardıktan sonra onu takip eden kişi Ehmedê Xanî’dir. Bu şairler, kendilerine has uslüpları ve dili kullanış tarzları ile yıllarca okunmuş ve hala okunmaktadır. Ayrıca edebi yönden zengin olan Kürt dili, diğer dillere de yazınsal çeviri alanında başlıca yapıtlar kazandırmıştır. 1950’li yıllarda Kürtçe romanlar çıkmaya başlamış, bunun öncesinde ise kısa öyküler yer almıştır. Kürt edebiyatı, 60’larda bir dönem durağanlaşsa da 70’lerden itibaren tekrar canlanmaya başlamıştır.
Günümüzde Kürtçe ve Çeviri Çalışmaları
1990’lardan sonra İsveç’te Kürtçe üzerine yeni çalışmalar yapılmaya başlanmış ve yeni eserler verilmiştir. Türkiye’de de Kürtçe, 2006 yılından itibaren yayın kanallarında kullanılmıştır. Fakat 24 saat yayın akışı sağlanması ilk olarak 2009’da TRT tarafından gerçekleştirilmiştir. Türkiye’nin Doğu bölgesi ağırlıklı olmak üzere neredeyse her bölgesinde Kürt vatandaşlar bulunduğu için dilin canlılığı korunmakta ve çevirisi yapılmaktadır. 2012 yılında üniversitelerde seçmeli Kürtçe (https://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%BCrt_dilleri) açılmış ve öğrenciler arasında büyük bir ilgi uyandırmıştır. Ayrıca ilerleyen zamanlarda Kürt Dili ve Edebiyatı bölümleri faaliyete başlamıştır. Bu bölümlerden mezun olan kişiler, Kürtçe tercüman olarak çalışabilir ya da Kürtçe yazılmış eserleri farklı dillere kazandırabilir.
Kürtçe Tercüman
Kürtçe tercümanlar, ikinci dilde yazılmış bir metni Kürtçeye ya da Kürtçeden bu dile çeviri yapmakla sorumlu olan kişilerdir. Bu çeviriler sözleşme, kimlik kartı, diploma gibi çeşitli belgeler olabilir. Tercümanların görevi ise hataya yer vermeden profesyonel bir tutumla çevirileri teslim etmektir. Sözlü Kürtçe çevirmen ise simultane ya da ardıl çeviri organizasyonlarında görev alarak birkaç saat için bireysel ya da eşli tercüme yaparlar. Kürtçe tercüman ücretleri; çevirilerin türüne, sözlü ya da yazılı olmasına ve yeminli tercüme olmasına göre değişkenlik gösterir.
Çeviri Çözümleri, deneyimli Kürtçe tercüman kadrosuyla Türkçe Kürtçe ve Kürtçe Türkçe dil kombinasyonlarında güvenilir hizmet veriyor. Kürtçe tercüme fiyatları ( https://ceviricozumleri.com/tercume-fiyatlari/)ve tercüme talepleriniz için bizimle iletişime geçmek isterseniz web sitemiz üzerinden, dilerseniz e posta adresimiz info@ceviricozumleri.com ve telefon hatlarımız 0212 221 45 21 sabit veya 0553 910 31 32 Mobil & Whatsapp & Telegram aracılığıyla bizlere ulaşabilirsiniz.
